Theo quy định tại Điều 14 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về việc nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng kí kết hôn
“ Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.
Trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều này nhưng sau đó thực hiện việc đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật thì quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm đăng ký kết hôn.”
Việc đăng kí kết hôn là nghĩa vụ của vợ chồng để đảm bảo hôn nhân được pháp luật công nhận. Việc đăng kí kết hôn trước hay sau đám cưới là tùy thuộc vào mỗi cặp vợ chồng. Nam, nữ được công nhận là vợ chồng hợp pháp kể từ thời điểm đăng kí kết hôn. Nếu vợ chồng không đi đăng kí kết hôn thì hôn nhân đó không được pháp luật công nhận và do đó, nếu có phát sinh tranh chấp hoặc các vấn đề về hôn nhân gia đình, quyền lợi giữa vợ chồng sẽ không được đảm bảo.
Theo quy định tại Nghị định số 110/2013/NĐ-CP ngày 24/09/ 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã không quy định hành vi không đăng ký kết hôn là vi phạm hành chính.
Theo quy định của pháp luật không có quy định nào nói rằng hành vi không đăng kí kết hôn là bị xử phạt hành chính. Tuy nhiên, việc nam nữ chung sống như vợ chồng, chỉ tổ chức đám cưới, không thực hiện việc đăng ký kết hôn là hành vi không chấp hành đúng nghĩa vụ tự giác đăng ký hộ tịch, ảnh hưởng đến trật tự quản lý nhà nước về hôn nhân và gia đình. Đối với những trường hợp không đăng kí kết hôn thì bản thân những người trong quan hệ đó phải chịu hệ quả là không được pháp luật công nhận là vợ chồng theo quy định tại điều 11 Luật Hôn nhân và Gia đình.
Như vậy, quyền đăng kí kết hôn là quyền nhân thân của mỗi cá nhân. Việc nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng kí kết hôn sẽ không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng, giữa các con và với tài sản.
